Panujące przekonanie, że zęby dziecka pojawiają się w ściśle
określonej kolejności i terminie, w rzeczywistości nie jest prawdą - nie ma rygorystycznych terminów i
obowiązkowej kolejności ząbkowania. Ząbkowanie (a także wzrost dziecka,
przyrost masy ciała, pierwsze słowa itd.) zależy od dziedzicznych i indywidualnych cech dziecka oraz środowiska.
Jednak,
należy zwracać uwagę na czas i kolejność wyrzynania się zębów - silne
odchylenie od normy może wskazywać na nieprawidłowości w rozwoju dziecka.
Większość dzieci zaczyna ząbkować w okresie od 4 do 7
miesięcy. Odchylenie 2-4 miesiące uważa się za normę.
· płci dziecka (dziewczynki nieco wcześniej);
· stanu fizycznego dziecka;
· poglądu konkretnego autora.
Schemat wyrzynania się zębów mlecznych wg ADA (American
Dental Association):
Wśród zaburzeń
wyrzynania się zębów mlecznych wyróżnia się:
· przedwczesne ząbkowanie;
· opóźnione ząbkowanie;
· brak wyrzynania się zęba.
· przedwczesne ząbkowanie;
· opóźnione ząbkowanie;
· brak wyrzynania się zęba.
Najbardziej skrajną formą przedwczesnego ząbkowania jest
urodzenie się dziecka z zębami mlecznymi.
Przy harmonijnym rozwoju dziecka pierwsze zęby wyrzynają się
około 5. miesiąca, niewielkie odchylenie (miesiąc) jest normą. Ząbkowanie przed
4. miesiącem uznaje się za zaburzenie, ale nie oznacza żadnej patologii.
Jeśli zęby zaczynają wyrzynać się po 8-10. miesiącu, może to
wskazywać na indywidualne cechy dziecka i być normą. Bardzo późne ząbkowanie prawdopodobnie
jest konsekwencją stanów patologicznych.
Największy
problem - to absolutny brak wyrzynania się zębów mlecznych. Niewyrżnięty ząb
mleczny z pewnością wpłynie bezpośrednio lub pośrednio na rozwój i kształtowanie
się zgryzu.
Zaburzenie kolejności
wyrzynania się zębów i ich asymetryczny
wygląd bardziej wskazują na możliwość odchylenia od normy rozwoju dziecka
niż wczesne lub opóźnione ząbkowanie. Lecz i takie zaburzenia często nie są
objawem pewnych problemów w organizmie i mogą być normą dla konkretnego
dziecka.
Przedwczesne
ząbkowanie zazwyczaj jest spowodowane przez czynniki genetyczne płodu, a także nadmiarem witaminy D i wapnia u kobiety.
Opóźnione ząbkowanie
i zaburzenie kolejności wyrzynania się zębów mogą być spowodowane przez:
· zaburzenie metabolizmu wapnia i fosforu (lub krzywicą);
· zaburzenie działania gruczołów wydzielania wewnętrznego;
· ciężkie zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego u dziecka: problemy z trawieniem i wchłanianiem pokarmu;
· poważne zaburzenia odżywiania;
· choroby dziedziczne lub po prostu genetyką rodzinną.
· zaburzenie metabolizmu wapnia i fosforu (lub krzywicą);
· zaburzenie działania gruczołów wydzielania wewnętrznego;
· ciężkie zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego u dziecka: problemy z trawieniem i wchłanianiem pokarmu;
· poważne zaburzenia odżywiania;
· choroby dziedziczne lub po prostu genetyką rodzinną.
Brak zęba lub
zębów może być związany z uszkodzeniem zawiązka zęba lub jego brakiem. Obecność
lub brak zawiązków zębów można potwierdzić dopiero po kontroli rentgenowskiej.
Co robić w
przypadku zaburzenia wyrzynania się zębów?
Przy
objawach zaburzenia ząbkowania bardzo ważne jest by dokładnie ustalić przyczynę
tego zjawiska wraz z pediatrą i lekarzem-dentystą i prowadzić leczenie zgodnie
z rozpoznaniem.
W przypadku braku zawiązka lub zawiązków zębów mlecznych stosuje
się leczenie protetyczne (tzw. protezy ruchome) do momentu wymiany uzębienia na
stałe. W tym czasie przeprowadza się kontrole radiologiczne, dziecko jest pod
stałą opieką ortodonty na wszystkich etapach leczenia.